پهنه‌بندی سلامت حوزه‌های آبخیز جنوبی دریای خزر با شاخص خشک‌سالی ترکیبی SDI

کد مقاله : 1007-SCWMWR

نویسندگان

سمیه زارع *1، سید حمید رضا صادقی2، سید وحید موسوی2، رضا چمنی1 1دانشجو 2استاد دانشگاه

چکیده مقاله

امروزه ارزیابی سلامت حوزه‌های آبخیز به یکی از رهیافت‌های بشر در راستای مدیریت جامع حوزه‌های آبخیز و دستیابی به توسعه پایدار است. حال آن که بررسی جامع و درخور مقیاس مناسب آن و یا معیارهای جامع انجام نشده است. بر همین اساس در این پژوهش سعی شده است وضعیت پایایی، تاب‌آوری و آسیب‌پذیری حوزه‌های آبخیز جنوبی دریای خزر با رویکرد مدیریتی RelRelVul مورد ارزیابی قرار گیرد. برای انجام این پژوهش از شاخص ترکیبی خشک‌سالی SDI با استفاده از متغیرهای شاخص پوشش‌گیاهی (VCI)، شاخص دمایی (TCI) و شاخص بارندگی (PCI) استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بارندگی و پوشش‌گیاهی از غرب به شرق حوزه آبخیز کاهش و دما افزایش یافته است. هم‌چنین نتایج ارزیابی سلامت نشان داد شاخص پایایی در تمام زیرآبخیزها در گروه متوسط سلامت واقع شده است. اما شاخص تاب‌آوری در سه گروه خیلی ناسالم، ناسالم و متوسط سالم قرار گرفته است. شاخص آسیب‌پذیری نیز طبقه‌های خیلی ناسالم، ناسالم، متوسط سالم و سالم را به خود اختصاص داده است. شاخص متوسط سلامت آبخیز نیز مبین آن است که زیرآبخیزهای مختلف در سه طبقه‌ خیلی ناسالم، ناسالم و متوسط سالم پهنه‌بندی شده است. با توجه به آسیب‌پذیر بودن حوزه‌های آبخیز جنوبی دریای خزر نسبت به متغیرهای مختلف، ارائه راه‌کارهای مدیریت بلندمدت در راستای کاهش خطرات احتمالی ضروری است.

کلیدواژه ها

تاب‌آوری آبخیز، رویکردهای مدیریتی، متغیرهای اقلیمی، مدیریت جامع آبخیز.

وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی