| ارزیابی خشکسالی کشاورزی و منابع طبیعی در استان لرستان |
| کد مقاله : 1018-SCWMWR (R1) |
| نویسندگان |
|
مهران زند *1، مرتضی میری2، محمد رضا کوثری3، باقر قرمز چشمه3، کریم قربانی4 1دانشیار پژوهشی،گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران 2سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران 3سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران، 4مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان |
| چکیده مقاله |
| فعالیت‌های کشاورزی در استان لرستان از اهمیت فراوانی برخوردار است. از جمله مهم‌ترین مخاطرات طبیعی تأثیرگذار بر کشاورزی استان، رخداد خشکسالی و پیامدهای آن است. ازاین‌رو هدف اصلی این پژوهش بررسی و تعیین اثرات خشکسالی بر زراعت (آبی و دیم)، دام و آبزیان و مراتع استان لرستان است. برای رسیدن به این هدف ترکیبی از روش‌های میدانی و آماری استفاده شد. داده‌های مورداستفاده شامل: ویژگی‌های زراعت دیم و آبی، آمار مربوط به دام و تولیدات دامی، ویژگی‌های منابع آبی مورداستفاده در زراعت آبی، نقشه کاربری اراضی و شاخص‌های خشکسالی (هواشناسی و ماهواره‌ای) استان لرستان می‌باشد. در رابطه با ارزیابی تأثیر خشکسالی کشاورزی بر زراعت دیم و آبی، نتایج حاکی از آنست که مقادیر شاخص همبستگی بین میزان عملکرد گیاهان دیم و آبی (به‌ویژه گندم و جو) با مقادیر شاخص‌های مختلف خشکسالی طی دوره 1396-1370 ارتباط مثبت و مستقیم وجود داشته است. از نظر زمانی بیشترین مقدار شاخص همبستگی بین میزان عملکرد با مقادیر شاخص‌های خشکسالی در مقیاس زمانی یک تا شش ماهه مشاهده می‌شود و در مقیاس‌های زمانی طولانی‌تر مقدار همبستگی کاهش پیدا می‌کند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، در مجموع می‌توان گفت که افزایش تنش‌های خشکی و حرارتی در سطح استان لرستان سبب کاهش عملکرد و افزایش نیاز آبی محصولات مختلف آبی شده است. در زمینه ارزیابی تأثیر خشکسالی بر مراتع استان لرستان برای ارزیابی بهتر، مراتع به سه طبقه مراتع قشلاقی، میانبند و ییلاقی بر اساس نظرات کارشناسان خبره تفکیک شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان ضریب همبستگی پیرسون در مراتع قشلاقی میان TCI،VCI و VHI با SPI و ماه‌های اردیبهشت و خرداد وجود دارد. در خصوص ارزیابی تأثیر خشکسالی بر صنعت دام و آبزیان نتایج نشان داد که رخداد خشکسالی تأثیر معنی‌داری بر تغییرات مربوط جمعیت دامی دارد؛ به‌طوری‌که جمعیت دام سبک استان در حدود 50 درصد کاهش نشان می‌دهد. |
| کلیدواژه ها |
| استان لرستان، بارش، خشکسالی، دام و آبزیان، زراعت آبی، زراعت دیم. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
