| ارزیابی تأثیر اقدامات آبخیزداری بر دبی و حجم سیلاب (مطالعه موردی: حوزه قرغن شهرستان گلپایگان) |
| کد مقاله : 1047-SCWMWR (R1) |
| نویسندگان |
|
سحر ذاکری *1، ابوطالب امینی2، حسین یاری3، روح‌الله سمیعی4، محمّدرضا رهنما5 1اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری 2مدیرکل اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان 3معاون آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان 4رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان 5اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان اصفهان |
| چکیده مقاله |
| آبخیزداری مدیریت جامع منابع آب، خاک و پوشش گیاهی با درنظرگرفتن مسائل اجتماعی و اقتصادی موجود در یک حوزه آبخیز برای کسب بیشترین سود و کمترین تخریب منابع طبیعی است. امروزه نیاز به ارزیابی، یکی از ارکان اساسی پروژه‌های حفاظت خاک و آبخیزداری بوده که در جوامع پیشرفته به عنوان ابزاری در جهت سنجش و میزان اثرگذاری طرح‌ها و برنامه‌های آبخیزداری، با توجه به اهداف منظور شده در طرح آن عملیات به‌شمار می‌رود. در مطالعه حاضر به ارزیابی اقدامات آبخیزداری و تأثیر آن بر دبی و حجم سیلاب در دوره برگشت 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله با استفاده از مدل HEC-1 در حوزه قرغن شهرستان گلپایگان، با مساحت 4002 هکتار پرداخته شده است. عملیات اجرایی بیولوژیک در حوزه قرغن با مشارکت آبخیزنشینان، به‌صورت فعالیت‌های خدماتی و همکاری در اجرای پروژه‌های کپه‌کاری، بذرپاشی، نهال‌کاری به همراه فارو و قرق مدیریتی و حفاظتی بوده است. مجموع سطح عملیات بیولوژیک 520 هکتار است. عملیات آبخیزداری اجرا شده در منطقه مطالعاتی، شامل 36 مورد بند سنگ و سیمانی کوچک، 77 مورد بند گابیونی و 28 مورد بند خشکه‌چین جمعاً 141 مورد با حجم 6013 متر مکعب بوده است؛ همچنین تعداد پنج بند خاکی و یک بند سنگ و سیمانی با حجم 82000 متر مکعب در منطقه مطالعاتی اجرا شده است. پس از بررسی دبی اوج و حجم سیلاب قبل از اجرای پروژه‌های آبخیزداری و بعد از اجرای پروژه‌ها، نتایج ارزیابی، حاکی از نقش مثبت اقدامات بیولوژیکی و بندهای آبخیزداری در کنترل دبی و حجم سیلاب در منطقه مورد مطالعه بود و دبی و حجم سیلاب بعد از اجرای عملیات آبخیزداری در منطقه مطالعاتی کاهش یافت؛ همچنین نتایج پژوهش نشان داد که اقدامات کنترلی و مدیریتی در جهت کاهش سیلاب، با اجرای عملیات سازه‌ای آبخیزداری و اقدامات بیولوژیکی به‌صورت توام، تأثیر بیشتری بر کاهش دبی و حجم سیلاب دارد. |
| کلیدواژه ها |
| آبخیزداری، مدل HEC-1، حوزه قرغن، اقدامات بیولوژیکی، مشارکت آبخیزنشینان. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |
