ارزیابی وقایع حداکثری ثبت شده بارش، هدررفت خاک و تولید رواناب در حوضه زوجی کاخک گناباد
کد مقاله : 1054-SCWMWR (R1)
نویسندگان
حمزه نور *1، یحیی پرویزی2، حسین چمنی3
1بخش حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
2دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3اداره کل منابع طبیعی
چکیده مقاله
در این پژوهش، به ارزیابی وقایع حداکثر ثبت شده بارش در ایستگاه هواشناسی، داده‌های هدررفت خاک و تولید رواناب در مقیاس دامنه توسط کرت فرسایشی و هم‌چنین هدررفت خاک توسط میخ‌های فرسایشی در حوضه زوجی کاخک گناباد پرداخته می‌شود. برای این منظور کلیه وقایع بارش، هدررفت خاک و تولید رواناب از سامانه‌های پایش مستقر در حوضه زوجی جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که علی‌رغم تفاوت زیرحوضه‌های نمونه و شاهد در هدررفت خاک، تولید رواناب، نقش وقایع حداکثری در فرسایش خاک و تولید رواناب هر دو زیرحوضه بسیار چشم‌گیر می‌باشد. به‌طوری‌که یک تا سه واقعه فرساینده در هر دو زیرحوضه مورد مطالعه مسئول بیش از 80 درصد هدررفت خاک در دامنه‌ها و تولید رواناب و رسوب‌دهی خوضه‌ها می‌باشند. از سوی دیگر نتایج نشان داد که مقدار هدررفت خاک در زیرحوضه شاهد بسیار بیش‌تر از زیرحوضه نمونه است. به‌گونه‌ای که متوسط سالانه هدررفت خاک دو زیرحوضه نمونه و شاهد به‌ترتیب 05/0 و 27/0 تن بر هکتار در سال محاسبه شده است.
کلیدواژه ها
اثربخشی، حفاظت آب و خاک، حوضه آزمایشی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی