| وضعیت حق‌آبه زیست محیطی در سراب و پایاب حوضه حله |
| کد مقاله : 1061-SCWMWR (R1) |
| نویسندگان |
|
باقر قرمزچشمه * پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور |
| چکیده مقاله |
| به‌دلیل ارتباط و تاثیر بخش‌های مختلف رودخانه، در برنامه ریزی‌ها و اجرای هرنوع سازه روی رودخانه می‌بایست حق‌آبه و میزان جریان زیست محیطی برای ادامه حیات جوامع و اکوسیستم‌های پایین دست نیز در نظر گرفته شود. جریان زیست محیطی یا نیاز آبی زیست محیطی در رودخانه‌ها در واقع بیان کننده میزان جریان مورد نیاز برای حفظ اکوسیستم آبی می‌باشد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع هدف از انجام این پژوهش، بررسی جریان زیست محیطی با استفاده از شاخص‌های مهم و متداول در رودخانه‌‌‌های واقع در حوضه‌های کشور می‌باشد، دو ایستگاه در سراب و پایاب حوضه حله به‌منظور بررسی جریان زیست محیطی از دو روش تنانت، تسمن، استفاده شد. در روش تنانت درصدهای مختلفی از متوسط جریان سالانه را به عنوان زیست محیطی پیشنهاد می کند. سطح مورد نظر در این روش با توجه به شرایط مدیریتی حالت قابل قبول، معادل 30 درصد جریان برای نیمه فروردین تا شهریور و 10 درصد متوسط جریان سالانه برای برای مهرماه تا نیمه فروردین و بعبارت دیگر دو دوره کم آبی و پر آبی می‌باشد. در روش تسمن با اقتباس از پیشنهادات فصلیِ روش تنانت و بر مبنای متوسط جریان ماهانه و متوسط جریان سالانه و ترکیبی از آن‌ها، حداقل جریان زیست محیطی تعیین می‌شود. نتایج نشان داد که در دوره پایه (74-1345) حق‌آبه زیست محیطی رودخانه رعایت شده است و در سراب حوضه حدود 10درصد مواقع در شرایط کمتر از حد قابل قبول بوده و در پایاب کاملا پایداری رودخانه به لحاظ حق‌آبه مشاهده می شود. در دوره فعلی (96-1375)حق‌آبه رودخانه به شدت کاهش یافته و بیش از 50 درصد مواقع حق‌آبه اکوسیستم رودخانه از بین رفته است. این وضعیت بیانگر شرایط بحرانی اکوسیستم رودخانه بوده و با ادامه این وضعیت گونه های گیاهی و جانوری رودخانه دستخوش تغییر قرار گرفته و باعث بهم خوردن تعادل اکوسیستم رودخانه خواهد شد. |
| کلیدواژه ها |
| روش تسمن، روش تنانت، حوضه حله، اکوسیستم، رودخانه |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
