تغییرپذیری مکانی شاخص فرسایش پذیری خاک با استفاده از روش‌های زمین آمار
کد مقاله : 1068-SCWMWR (R1)
نویسندگان
امینه حسین بر *1، علی شهریاری2، ابراهیم شیرمحمدی3
1دانشجوی کارشناسی ارشد
2استادیار دانشگاه زابل
3استاد دانشگاه زابل
چکیده مقاله
افزایش جمعیت جهان از یک سو و فشار بیش از حد بر زمین و بهره‌برداری نامناسب و غلط از خاک از دیگر سو، موجب وارد کردن خسارات زیادی بر این منبع مهم و حیاتی شده است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مدل‌های زمین آماری به دلیل توانایی بالا در تخمین و درون‌یابی داده‌های مکانی همچنان می‌توانند به عنوان ابزاری توامند در نقشه‌برداری فرسایش‌پذیری خاک مورد استفاده قرار گیرند. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات مکانی فاکتور فرسایش‌پذیری خاک (K) با استفاده از دو مدل کریجینگ معمولی (OK) و معکوس فاصله (IDW) در بخشی اراضی دشت سیستان انجام گردید. موقعیت 460 نقطه به روش تصادفی نظارت شده تصادفی دردشت سیستان انتخاب و خصوصیات مرتبط با برآورد فاکتور فرسایش‌پذیری خاک (توزیع اندازه ذرات، ماده آلی، کلاس نفوذپذیری و ساختمان خاک) با روش‌های استاندارد آزمایشگاهی اندازه‌گیری شد. در این مطالعه از نرم افزار GIS برای تهیه نقشه های زمین آماری استفاده شده است و همچنین ضرایب اعتبارسنجی برای بررسی دقت و میزان تطابق دو مدل زمین آماری مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج اعتبارسنجی مدل های زمین آماری OK و IDW به‌ترتیب بر اساس آماره ضریب تبیین (R2) مقادیر 20/0 و 21/0 نشان داد که حاکی از صحت کم آنها بود. با این حال نتایج نیم‌تغییرنمای تجربی برازش داد شده بیانگر وجود خودهمبستگی مکانی شاخص فرسایش پذیری خاک در کلاس متوسط بود. بطور کلی دو مدل OK وIDW توزیع مکانی مشابهی را برای پیش‌بینی تغییرات فاکتور K نشان دادند، همچنین به‌جز بخش‌های جنوبی مابقی اراضی در کلاس فرسایش پذیری زیاد قرار دارند که به دلیل ماهیت دلتایی بودن منطقه مورد مطالعه و بالا بود مقادیر ذرات حساس به فرسایش (سیلت و شن خیلی ریز) در خاک آن است و این موضوع نشان می‌دهد که باید در برنامه ریزی و آمایش سرزمین در منطقه و تصمیم سازی-های اجرایی خطر فرسایش می‌بایست مد نظر قرار گیرد.
کلیدواژه ها
زمین آمار، فرسایش پذیری خاک، کریجینگ معمولی، میانگین معکوس فاصله، دشت سیستان
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر