| اثربخشی عملیات آبخیزداری بر احیای پوشش گیاهی مراتع در استان کرمانشاه |
| کد مقاله : 1070-SCWMWR (R1) |
| نویسندگان |
|
محمد قیطوری *1، مسیب حشمتی2 1پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری- تهران- ایران 2بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه |
| چکیده مقاله |
| شیوه‌های غلط بهره‌برداری، به‌ویژه تغییر کاربری مرتع، چرای مفرط و آتش سوزی منجر به تخریب شدید مراتع گشته که در مناطق گرمسیری به‌دلیل فشار مضاعف عوامل تخریب شدیدتر است. هدف از این تحقیق که در منطقه قصرشیرین انجام شده است، ارزیابی و اثر بخشی عملیات مختلف اصلاح مراتع بر بهبود وضعیت پوشش گیاهی بود. این اقدامات در قالب تیمارهای فارو- بوته کاری- قرق (تیمار اول)، پیتینگ-بوته کاری- قرق (تیمار دوم)، مدیریت سیستم چرا (تیمار سوم) و شرایط بهره‌برداری متداول (تیمار چهارم یا شاهد) مورد ارزیابی قرار گرفت. مشخصات پوشش گیاهی مرتع شامل وضعیت، گرایش، زیتوده و ظرفیت مرتع در چهار تیمار با استفاده از روش ترانسکت و پلات اندازه گیری شد. تجزیه آماری داده‌ها نشان داد که مقدار علوفه تولیدی در تیمارهای مختلف با هم تفاوت معنی‌داری داشتند، بطوریکه بیشترین تولید علوفه 551 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار عملیات پیتینگ است و کمترین مقدار 196 کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار شاهد است. همچنین وضعیت و گرایش مرتع تحت عملیات پیتینگ خوب و مثبت ارزیابی شد در حالی که در مرتع شاهد ضعیف و گرایش منفی تعیین شد. نتایج این اقدامات اصلاح و توسعه مراتع به ترتیب اهمیت برای افزایش پوشش گیاهی، بهبود ظرفیت مرتع و ذخیره کربن آلی خاک عبارتند از فارو، پیتینگ، سیستم چرایی و شاهد هستند. این روند در شرایط تخریب روزافزون مراتع گرمسیری منطقه مورد مطالعه اهمیت دارد؛ و قرار گیری آن بر روی سازند مارنی آغاجاری با مقدار زیاد سیلت خاک زمینه حساسیت خاک به فرسایش آسیب پذیر بوده و با تخریب پوشش گیاهی و بهره‌برداری نامناسب در این مناطق شرایط برای بروز و ظهور اشکال فرسایش آبی و بادی و بیابانزایی را فراهم آورده که نهایتا به ایجاد کانون های داخلی گرد و غبار (ریزگرد) تبدیل خواهد شد. |
| کلیدواژه ها |
| آغاجاری، پیتینگ، سیستم چرایی، فارو، قصرشیرین |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
