| نقش شخم حفاظتی بر پایداری خاکدانهها و کاهش فرسایش پذیری خاک درشرایط دیم |
| کد مقاله : 1071-SCWMWR (R1) |
| نویسندگان |
|
مسیب حشمتی *1، محمد قیطوری2، ایرج یاوری3، حمید رضا پیروان4، یحیی پرویزی5 1بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه 2پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری- تهران- ایران 3معاونت موسسه تحقیقات دیم سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران 4رییس گروه پژوهشی مهندسی حفاظت آب و خاک 5دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| در غالب دیمزارهای ایران شخم با گاوآهن برگرداندار و در جهت شیب دامنه انجام میگیردکه بدترین نوع شخم است. این روند پیامدهای زیانباری دارد که مهمترین آنها تشدید انتشار کربن آلی، کاهش عملکرد محصول، آسیب به خاکدانههای مفید و تشدید فرسایشپذیری خاک است. هدف از اجرای این پروژه بررسی اثرات چهار روش شخم بر پایداری خاکدانهها و فرسایش پذیری خاک بودکه در قالب طرح آزمایشی اسپلیت اسپلیت پلات بر پایه کرتهای کامل تصادفی با چهار تیمار اصلی و سه تیمار فرعی در تناوب گندم و نخود دیم بهمدت چهار سال در ایستگاه سرارود (معاونت موسسه تحقیقات دیم) انجام یافت. نمونهبرداری سالانه از خاک (عمق 10 تا 20 سانتیمتر) انجام و توزیع اندازه خاکدانهها در آزمایشگاه انجام یافت. همچنین وضعیت فرسایشپذیری خاک نیز محاسبه شد. نتایج حاصله نشان داد که تیمارهای شخم حفاظتی موجب افزایش معنیدار خاکدانههای درشت خاک (با قطر بزرگتر از 1 میلیمتر) شدند. تیمارهای فرعی یک سوم و دوسوم درصد بقایای گیاهی نیز تاثیر مثبت و معنیداری بر روی متغیرهای مورد اندازهگیری داشتند و بطورکلی بیشترین نقش را خاکورز مستقیم با دوسوم درصد بقایا داشت. همچنین این شرایط منجر به کاهش قابل توجه فرسایشپذیری خاک گردید. در نهایت با توجه بهاینکه بخشی از بقایای گیاهی گندم (کلش) برای تعلیف دام جمعآوری میگردد، باقی گذاشتن یک سوم درصد بقایا به همراه کشت مستقیم بهعنوان گزینه مناسب و قابل اجرا برای حفظ کیفیت خاک و پایداری محیطزیست است. |
| کلیدواژه ها |
| بقایای گیاهی، خاکدانههای درشت، شخم چیزل، خاکورز مرکب، کشت مستقیم |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
