اثر بخشی سامانه‌های سطوح آبگیر در افزایش رطوبت خاک (مطالعه موردی: روستای کبوده علیا، استان کرمانشاه(
کد مقاله : 1073-SCWMWR (R1)
نویسندگان
محمد قیطوری *1، مسیب حشمتی2
1پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری- تهران- ایران
2بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
چکیده مقاله
کشور ما داری شرایط اقلیمی خشک و نیمه‌خشک است لذا کم آبی و کمبود رطوبت خاک یکی از عوامل اصلی محدودیت رویش گیاهان مثمر دیم در دوره خشکی است. سامانه‌های سطوح آبگیر باران راهکار مناسبی برای مقابله با چالش خشکی و خشکسالی و نیل به اهداف تولید آب و بهبود شرایط معیشت حوزه نشینان است. این تحقیق با هدف بررسی کارائی سامانه‌های مختلف سطوح آبگیر باران در افزایش رواناب و تولید آب در روستای کبوده علیا استان کرمانشاه انجام شد. این تحقیق روی دامنه جنوبی با شیب 20 درصد، با احداث سه تیمار سامانه جمع‌آوری رواناب لوزی شکل به ابعاد 7/1 × 7/1 متر شامل، سطح خاک کوبیده شده همراه با کاه، سطح پلاستیک با پوشش سنگفرش و سطح شاهد در سه تکرار انجام شد. به‌منظور تعیین مقدار رواناب تولید شده از هر بارش 9 مخزن 100 لیتری در پایین دست راس لوزی هر سامانه مستقر شد که بعد از هر رگبار آب ذخیره شده اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد متوسط ضریب رواناب تولید شده در شدت‌های مختلف بارش، برای سامانه‌های خاک کوبیده شده با کاه، سطح پلاستیک با روکش سنگفرش و سطح شاهد به ترتیب 44، 88 و 16 درصد است که رابطه معنی‌داری در سطح P<0.01 بین میزان بارش و حجم آب تولید شده در سامانه‌های استحصال آب باران وجود دارد.
لذا سامانه استحصال رواناب مالچ پلاستیک با سنگفرش بهترین عملکرد در تولید آب و شامانه شاهد پایین کارایی را داشت. همجنین آستانه تولید رواناب برای سامانه‌های خاک کوبیده شده با کاه، سطح پلاستیک با روکش سنگفرش و سطح شاهد به ترتیب 5/1، 8/0 و 4/3 میلی‌متر بارندگی است که نشان می‌دهد مزیت سامانه پلاستیک استفاده از حداقل بارش در تولید آب است.
کلیدواژه ها
سطوح آبگیر باران، استحصال آب باران، سامانه جمع‌آوری رواناب، نزولات آسمانی، مخزن اندازه‌گیری
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر