مقایسه عملکرد تولید گونه دارویی زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss) در پروژه بیولوژیک آبخیزداری وردیچ در البرز جنوبی با کشت زراعی آن در منطقه فریدن

کد مقاله : 1082-SCWMWR (R1)

نویسندگان

هادی کارگر چیگانی *1، فرود شریفی2 1محقق 2استاد پژوهشی

چکیده مقاله

در طب سنتی از زرین گیاه (Dracocephalum kotschyi Boiss) بمنظور کاهش تب، درد مفاصل، روماتیسم، ضد التهاب، التیام دهنده زخم، تقویت حافظه و درمان بیماری ام اس استفاده می شود. این گونه بخاطر بهره برداری شدید در معرض خطر انقراض قرار گرفتهاست. هدف از این تحقیق بررسی عملکرد تولید این گیاه هم در رویشگاه طبیعی در زاگرس و هم کشت در پروژه های آبخیزداری البرز جنوبی است. منطقه انتخابی در زاگرس در فریدن استان اصفهان بود. همچنین این گیاه در غالب پروژه بیومکانیکی کنتور فارو در وردیچ استان تهران کشت شد. عملیات کشت نشاء همزمان در اواخر اردیبهشت ماه 1396 آغاز شد. با ظهور گل و بذردهی اقدام به برداشت شاخه و گل و بذر گیاه از ارتفاع 5 سانتی متری گردید. جهت برآورد میزان محصول خشک تولیدی اقدام به نمونه برداری از تعدادی از پایه های به صورت تصادفی شد. برای هر نمونه حجم اندام هوایی با اندازه گیری تاج پوشش و ارتفاع گیاه محاسبه شد. با استفاده از رگرسیون تک متغییره رابطه بین حجم گیاه و ماده خشک تولیدی بررسی و در نهایت میزان کل تولید در هر منطقه برآورد شد. جهت مقایسه اختلاف بین میانگین تولید در دو منطقه از آزمون t استفاده شد. نتایجنشان داد که با وجود اختلاف معنی دار بین تولید ماده خشک در منطقه وردیچ در مقایسه با منطقه فریدن ولی امکان کشت این گونه در پروژه های آبخیزداری و مناطقی غیر از رویشگاه اصلی آن وجود دارد. همچنین مشخص شد کشت زراعی زرین گیاه در اراضی کشاورزی مجاورت رویشگاه طبیعی آن در زاگرس میانی امکان پذیر است. در مجموع کشت زرین گیاه در قالب پروژه های آبخیزداریمی تواند به عنوان شیوه ای مناسب جهت اهلی سازی و متعاقبا روشی جهت مقابله با انقراض این گونه ارزشمند باشد.

کلیدواژه ها

آبخیزنشینان، اهلی‌سازی، رابطه تولید و اندام فوقانی گیاه، رگرسیون، گیاهان داروئى،

وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی