| واکاوی شاخص‌های حدی اقلیمی شرق و شمال شرق ایران |
| کد مقاله : 1083-SCWMWR (R1) |
| نویسندگان |
|
مرتضی میری *1، مهران زند2، طیب رضیئی3 1استادیار پژوهشی،گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران 2دانشیار پژوهشی،گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری ، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران 3هیئت علیمی |
| چکیده مقاله |
| هدف این پژوهش بررسی شرایط رخدادهای فرین دما و بارش منطقه شرق و شمال شرق ایران است. داده‌های مورداستفاده در این پژوهش شامل داده‌های بارش و دمای روزانه 16 ایستگاه سینوپتیک سازمان هواشناسی کل کشور طی دوره آماری مشترک 30 ساله می‌باشد. در این پژوهش پس از دریافت داده‌های ایستگاهی، داده‌ها از نظر کمی و کیفی (طول دوره آماری مناسب، داده‌های گپ و داده‌های پرت) کنترل شد. محاسبه شاخص‌های حدی (20 شاخص حدی بارش و دما بر اساس توصیه گروه کارشناسی CCL/CLIVAR) با استفاده از قابلیت‌های نرم‌افزار R و افزونه ClimPACT2 و روند تغییرات هر یک از شاخص‌ها با استفاده از آزمون من کندال بررسی شد. محاسبه و بررسی روند شاخص‌های حدی در سطح منطقه شرق و شمال شرق ایران طی دوره 2019-1990 نشان داد که در حالت کلی برای تمامی ایستگاه‌ها، روند شاخص‌های گرم با افزایش و روند بیشتر شاخص‌های سرد با کاهش همراه شده است. در بین شاخص‌های حدی دمایی موردبررسی بیشترین افزایش برای شاخص شب‌های گرم و روزهای گرم و بیشترین کاهش برای شب‌ها و روزهای سرد رخ داده است. روند افزایش شاخص‌های گرم برای بیشتر شاخص‌ها در سطوح 95 و 99 درصد برای شرق و شمال شرق ایران معنادار است. این شرایط بیان‌کننده گرم شدن منطقه نسبت به گذشته و افزایش مقادیر دمایی آینده شرق و شمال شرق ایران است. مقادیر شاخص‌های حدی بارش نشان داد که منطقه شرق و شمال شرق ایران نیز همانند بیشتر مناطق کشور با تغییرات بارشی و در جهت کاهش بارش مواجه شده است. تغییرات روند شاخص‌های حدی بارش برای تعداد کمی از آن‌ها در سطوح مختلف معنادار است. روند کاهشی مجموع بارش سالیانه در سطح 90، 95 و 99 درصد معنادار برای برخی از ایستگاه‌های منطقه همچون تربت‌حیدریه است. افزایش شدت و بارش‌های شدید کوتاه‌مدت در برخی از ایستگاه‌ها نیز بیانگر تغییرات رخ داده در الگوهای بارشی منطقه است. |
| کلیدواژه ها |
| ClimPACT، روزهای تابستانی، یخبندان، نمایه‌های حدی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
